Hoe kan voedsel een centralere rol krijgen in gebiedsontwikkeling?
In 2030 woont twee derde van de wereldbevolking in steden. Al die mensen voorzien van voedsel vergt een enorme inspanning, en het voedsel komt vaak van ver. In het kader van onderzoek naar de verbindende factor van voedsel vroeg Flevo Campus een groep experts om een middag mee te denken over mogelijkheden om voedselproductie en -consumptie op te nemen in het ontwerp van nieuwe wijken.
Hoe denken stedenbouwkundigen, planologen, landschapsarchitecten en beleidsmakers over de rol van voedsel in de stad? Met die vraag als leidraad nodigden Sem Roefs (Flevo Campus) en Eline van der Ham (Gemeente Almere) in samenwerking met Gemeente Amsterdam een aantal van deze deskundigen uit om hun ervaringen te komen uitwisselen, en te brainstormen over mogelijke toekomstige scenario’s. Op een maandagmiddag in februari kwamen ze bijeen in Almere.
In vroegere tijden verbouwde men voedsel dicht in de buurt van de mensen die het gingen eten. In de eerste steden gebeurde dit direct buiten de stadsmuur. Juist daar waar vruchtbare grond was en voldoende voedsel werd verbouwd, konden steden zich ontwikkelen en groeien. Met de komst van spoorwegen ontstond de mogelijkheid om voedsel te verbouwen op meer afstand van de steden. We maken een grote sprong naar nu: in de huidige stedelijke omgeving is voedselproductie en logistiek voor een groot deel uit het straatbeeld verdwenen. Voedsel verschijnt op ‘magische’ wijze in de supermarkt en de stadsbewoner van nu heeft nauwelijks meer een idee waar zijn voedsel vandaan komt.
De afgelopen jaren groeit de aandacht voor ‘groen in de stad’ weer, onder andere vanwege gevolgen van klimaatverandering zoals hitte en wateroverlast door hevige regenval. Bomen en ander groen zorgen voor betere afvoer van regenwater, geven koelte door schaduw en verbeteren de luchtkwaliteit. Bovendien heeft groen in de stedelijke leefomgeving een bewezen gunstig effect op de mentale en fysieke gezondheid van de bewoners.
De populariteit van voedsel verbouwen dichtbij of in de stad is ook groeiende, maar steden worden er nog niet of nauwelijks op ingericht. Waar voedsel vroeger centraal stond bij de planvorming rond een stad is dit na de grootschalige industrialisering van de landbouw verdwenen. Voedsel verbindt mensen, of ze nu samen eten of samen voedsel verbouwen. We willen dat verbindende potentieel verder benutten in nieuwe stadswijken. Tijdens deze eerste bijeenkomst bogen meer dan dertig ontwerpers zich enthousiast over het onderwerp van de dag: voedsel in nieuwe wijken. Op dit moment werken de organisatoren aan een vervolgbijeenkomst over dit thema.
Meer weten? Bekijk de website en houdt Flevo Campus in de gaten.
Originele tekst: Monique den Ouden
Foto credits: Nicolas Brenninkmeijer
